ژوزف هایدن
فرانتس ژوزف هایدن (زادهٔ ۳۱ مارس ۱۷۳۲ در روهراو، اتریش - درگذشتهٔ ۳۱ مهٔ ۱۸۰۹ در وین) آهنگساز و موسیقیدان اتریشی و یکی از پایهگذاران موسیقی کلاسیک و همچنین از پرکارترین و برجستهترین موسیقیدانان در این دوره است. او همچنین بهدلیل سهم بسزا در توسعهٔ موسیقی و نیز کثرت آثارش به "پدر سمفونی" و "پدر کوارتت زهی" در این دو فرم ملقب است. هایدن ازطرفی پرورشدهنده و استاد موسیقیدان بزرگی چون بتهوون بود و از طرف دیگر آیندگانی چون شوبرت، مندلسون، و برامس را تحت تأثیر شیوهٔ موسیقایی خود قرار داد.او همچنین استاد و دوست نزدیک آهنگساز شهیر، موتسارت بود.
هایدن بیشتر عمر طولانی خویش را در اتریش گذراند و در هنگام مرگ، یکی از معروفترین آهنگسازان اروپایی بهشمار میرفت.
زندگی
هایدن، در روستایی کوچک در روهراو اتریش زاده شد. پدرش چرخ ارابه میساخت و هایدن کوچک تا شش سالگی به جز آوازهای عامیانه، که پدرش دلبستهٔ خواندن آنها بود، و نیز رقصهایی روستایی، که هنگام جشن و سرور در گوشه و کنار زادگاهش بر پا میشد، چیزی از موسیقی نمیشناخت.
در ۸ سالگی به وین رفت تا به عضویت پسران آوازخوان کلیسای سناشتفان درآید. در آنجا اگر چه صدای دلنشین او مورد توجه قرار گرفت، اما هیچ امکانی برای تحصیل آهنگسازی و هنر نوازندگی برایش فراهم نیامد و هنگامی که در عنفوان جوانی صدای خوشش را از دست داد، او را بدون کمترین پول از سِن اشتفان روانهٔ گوشهٔ خیابان کردند.
او دربارهٔ این دوره چنین گفته است:
با تدریس موسیقی به بچههای ۷-۸ ساله بود که بهزحمت میتوانستم زنده بمانم.
او در آن ایام در تلاش بود تا فن آهنگسازی را خود به تنهایی بیاموزد و همزمان به هر کاری که میتوانست، از جمله نوازندگی ویولن در گروه محبوب نوازندگان خیابان وین، که اسباب سرگرمی و تفریح شبانهٔ مردم را فراهم میکرد، میپرداخت.
هایدن گرچه خود را اسیر شغلش حس میکرد، اما بعدها در توصیفی خردمندانه از وضعیت خود چنین گفت : «آنجا نه فقط دلگرم به اقبال و پذیرش مداوم بودم بلکه در مقام رهبر ارکستر میتوانستم تجربه کنم و دریابم که چه چیز سبب تقویت جلوهای صوتی میشود یا آن را تضعیف میکند و به این ترتیب میتوانستم به دلخواه خود ترکیب سازها را بهبود بخشم، آنها را تغییر دهم و سازهایی را حذف یا اضافه کنم. از دنیا دور افتاده بودم.»
هایدن رهیاب سبک کلاسیک در تکامل بخشیدن به سمفونی و کوارتت زهی پیشرو بود. موتسارت و بتهوون از سبک او تأثیر پذیرفته بودند.
هایدن در سال ۱۸۰۹ هنگام اشغال وین توسط ارتش ناپلئون در ۷۷ سالگی در گذشت.